Als liefdevol echtpaar samenleven
Waar zorg vaak volgens vaste protocollen verloopt, zijn er ook momenten waarop buiten de gebaande paden wordt gedacht. De heer en mevrouw Roosma wonen als echtpaar op De Vier Linden, een uitzonderlijke situatie die het resultaat is van liefdevolle zorg en creatief denken.

Na haar revalidatie verhuisde Ineke Roosma naar De Vier Linden. Het verdriet van Dirk Roosma, om niet langer als echtpaar samen te kunnen wonen, was enorm. Hij bezocht haar weliswaar iedere dag, maar dat gaf geen rust. Integendeel, de nieuwe situatie haalde hem uit zijn structuur, waardoor hij niet alleen ‘zijn Ineke’, maar ook zijn houvast kwijt was.
Het dagelijks reizen met de taxi bleek voor meneer een zenuwslopende onderneming. Hij was bang de taxi te missen en zat urenlang van tevoren klaar. Sinds zijn vrouw niet meer thuis woonde, begreep meneer het allemaal niet meer zo goed. Het zorgteam van mevrouw maakte zich in toenemende mate zorgen om meneer. Hij ging steeds verder achteruit. Meneer verloor zijn structuur en was alleen nog maar bezig met de situatie van zijn vrouw. Dit kostte hem zoveel inspanning dat hij geen energie meer had om goed voor zichzelf te zorgen.
Aan elkaar verknocht
Teamleider Natascha schets de beginsituatie: “Zodra Dirk hier op bezoek was en zij een paar uurtjes samen waren, kwam de rolverdeling in hun relatie weer naar voren. In iedere relatie ontstaat door de jaren heen een wederkerig verantwoordelijkheidsgevoel. Sommige dingen doe je ‘gewoon’ voor elkaar, omdat je van elkaar houdt en verknocht bent geraakt aan elkaar. Die pijlers bieden onbewust houvast en structuur. Dat is ook zo bij Ineke en Dirk. Doordat zij onvoorwaardelijk van elkaar houden, willen ze voor elkaar blijven zorgen.”
Natascha vertelt dat het team, enkele weken na de verhuizing van Ineke, de zorgelijke situatie rondom Dirk bespreekbaar heeft gemaakt. Vervolgens heeft Natascha contact opgenomen met de familie om te toetsen of de bevindingen vanuit het team werden herkend. De vermoedens werden bevestigd. Hij kon, naast de dagelijkse bezoekjes aan zijn vrouw, de zorg voor zichzelf er niet bij hebben. “Ik voelde sterk dat we ons, in het belang van dit echtpaar, creatief en flexibel moesten opstellen. Ik heb gebrainstormd met Margreet van cliëntadvies. Als we zeggen ‘vanuit het hart’ te werken, dan is zo’n situatie bij uitstek een moment om daadwerkelijk je hart te laten spreken. Deze twee mensen misten elkaar zo erg dat hun welbevinden verder achteruitging. Mijn vraag luidde: Zou meneer hier ook kunnen wonen?”
Professionaliteit vanuit het hart
"Dit idee heb ik voorgelegd aan het zorgteam, want het vraagt van collega’s ook iets extra’s; iedereen moet uit z’n comfortzone durven stappen. Het is uitzonderlijk om een echtpaar in een appartement zorg te bieden. Constructieve gesprekken over privacy, aarzelingen en aandachtspunten volgden. Altijd omwille van het welbevinden van meneer en mevrouw. Daarnaast bespraken we welke zorg we Dirk wel en niet kunnen bieden. Als team hebben we ons plan aan Ineke voorgelegd: “Ineke, waar word jij gelukkig van?”. “Ik wil niets liever dan Dirk weer de hele dag om mij heen!”, glimlachte zij. Voorzichtig hebben we de familie gepolst en afstemming gezocht bij andere bewoners. Iedereen was opgetogen en positief. Uiteindelijk hebben we de knoop doorgehakt: samen gaan we ons inzetten om Dirk hier ook naartoe te verhuizen. Het zorgteam voerde waarnemingen en observaties uit en stelde rapportages op. Margreet vroeg op basis hiervan de indicatie aan. In principe kun je als partner mee verhuizen op de indicatie van je (WLZ) partner binnen een zorgorganisatie met een WLZ partnerindicatie. We hebben alles tot in de puntjes voorbereid, tot afspraken met de brandweer aan toe. Toen het zorgkantoor ‘groen licht’ gaf, waren Ineke en Dirk, familie en zorgmedewerkers dolblij.”
Als vanouds
Dirk woont slecht enkele weken op De Vier Linden en de verbetering is verbluffend. Hij helpt mee in de zorg voor Ineke, waardoor het team geen extra werk heeft. Ineke slaapt beter nu haar man bij haar woont, is actiever dan voorheen en ze doet weer mee aan activiteiten. Ineke is een grote steun voor Dirk, die weer beter eet, doordat hij gezellig aan tafel zit met andere bewoners. Als mantelzorger voor zijn vrouw kan hij haar op zijn manier weer verzorgen en gaan ze er samen regelmatig op uit. Tijdens de fotografie voor dit artikel bevestigen zij onbewust het verhaal: de dynamiek tussen Ineke en Dirk spat er af. Het is een waar feestje. Die twee hebben opnieuw weer een leuk leven samen.
Uitdaging en geluk
“In het begin vond ik het ingewikkeld dat er geen zorg aan Dirk kon worden verleend”, vertelt Carin, verpleegkundige. “Dirk moest nog even ‘wachten’. Dat druist in tegen je zorghart. Onze teamleider heeft ons gecoacht om Dirk aan te moedigen datgene op te pakken wat hij zelf kan doen. De dag dat we hen konden vertellen dat Dirk ook hierheen kon verhuizen, zal ik nooit meer vergeten”.
Dan vult Natascha aan: “Ik vond het best spannend om ‘out of the box’ te denken. Bijvoorbeeld zo’n CIZ-rapport is puur een medisch verhaal; daarin ontbreekt elke vorm van persoonlijkheid. Iemand is zoveel meer dan zijn gebreken of indicatie. Natuurlijk kunnen we niet zonder regels, maar laten we elkaar omwille van de bewoners, uitdagen het allerbeste uit het leven te halen! Er kan veel meer dan we soms denken. Wij zijn niet degenen die mogen bepalen hoe een ander z’n leven zou moeten inrichten. Laten we vaker de vraag stellen: Waar wordt u gelukkig van?”
Dankbaarheid
Ineke glimlacht en geeft spontaan antwoord: “Nou, dat weet ik wel! Dat Dirk hier is komen wonen! Iedereen is zo lief voor ons. Er moest veel worden geregeld en dankzij mijn lieve broer en neef is het allemaal gelukt. Onze eigen huisarts en apotheek blijven betrokken. Als er wat is, komen ze ons hier helpen. We doen samen veel leuke activiteiten, zoals sporten met mbo-leerlingen en het wekelijkse koffie-uurtje. We leren de andere bewoners steeds beter kennen en mevrouw Stevens komt ons ’s avonds soms ‘welterusten’ zeggen. Ik ben zeer dankbaar dat ze allemaal zo ontzettend hun best hebben gedaan voor ons. We hebben het hier hartstikke fijn!” En Dirk voegt daar uit de grond van zijn hart aan toe: “Ik heb het hier héérlijk!”, gevolgd door een grote grijns naar ‘zijn Ineke’.